Qabaa’ilada Banaadiriga

Sidan ku soo sheegnay Qoraalkeenii hore Banaadiriga waa dad wadaaga Diin dhaqan iyo deegaan, waa dad ka Kooban qabaa’ilo kala duwan, qaar waxay ka soo jeedan Carab,Perisian iyo kuwa ku abtirsado Qabiilo somaliyeed, Xaqiiqdana waxa ah in Kuwaa ku abtirsado Somalida inay yihiin kuwa uGu horeeyey ee deegaankaas looga yimid.Banaadiriga waa kusoo kala horeeyeen imaatinka dhulkan Banaadir.

Burburkii Saldanada Ajuuraan ka dib ayaa waxa dhacday in dadka ku abtirsado beesha Ajuuraan ay noqdaan dad la dhibaateeyo ama target u ah gumeystahii Portuguese oo ahaa dawladii burburisay saldanadii xooga badneyd ee Ajuuraan ee xukumi jirtay dhulka geeska Africa Qarnigii 13aad.Burburkaas ka dib Qabiilka Ajuuraan la oran jiray waxay u kala qeyb sameen jufooyin badan oo ilaa hada waxad maqleysaa (dad ku oranayo Ajuran ayan ka soo jeednaa).la yaab maleh waa dhaqamada lagu yaqaan Gumeystaha in dadkii uu u arko cadow ama ka horyimaada dhagarta gumeystaha ay baabi’iyaan ama tirtiraan taariikhdooda bani’aadamnimo.Tusaale waxa kugu filan dadka loo yaqaan KURDI ee manta loo kala qeybiyey dalal kala duwan.

Hadaan dib ugu soo noqono mawduuceenii ahaa Qabaa’ilada Banaadiriga waxay u kala qeyb samaan 4ta Xamar oo kala ah:

1=Moorshe oo ah qabiilkii uGu horeeyey ee Muqdisho soo degay,asalkoodana ku abtirsado Ajuuraan, Waana Qabiilka Asal ahaanta leh MALAAQNIMADA BANAADIRI,inkastoo beel walba oo banaadiri ah ay gooni u leedahay DUUB.

2=Bandhawoow oo ah Qabiil ku caan ah sameynta dharka ALINDIGA,Bandhawoow maahan hal qabiil ee waa dad magacaa ku midoobay oo ah farsamada sameynta  Dharka.waxayna iskugu jiraan qaar ku abtirsada asal ahaan Carab, iyo kuwa ku abtirsado qabaa’ilo somaliyeed.

3=Iskaashato oo ah Magac ay ku midoobeen qabaa’ilo  asal ahaan ka soo kala jeedo Carab iyo Somali kalana ah  Reer Sheekh Muuminoow, Reer Maanyo,Reer Askareey iyo Reer Indho weyne iyo Reer Shamsi.waxana uGu badan Qabiilka la yiraahdo Reer Maanyo oo ay ku mideysan yihiin 4beelood oo wadaagta Magaca Reer Maanyo.

4=Dhabarweyne oo ah qabiil ku abtisado asal ahaan  somali Laakiin waxa ku mideysan oo ay wadaagaan magacas Shaanshi oo asalkeeda ah Persian,iyo Qalinshube oo ah dadka ku caan baxay sameynta Dahabka iyo Qalinka oo asal ahaan ka soo jeedo Carab.

Afarta Xamar hadan halkaa uGu baxo waxa jiro 5ta Shangaani kuwa la isku yiraahdo oo kala ah:

1=Asharaf oo asal ahaan la soo jeedo Carab

2=Camuudi oo asal ahaan ka soo jeedo Carab

3=Reer Faqi oo asal ahaan ka soo jeedo Carab

4=Reer Sheekh iyo Cabdisamad oo asal ahaan ka soo jeedo Carab

5=Reer maanyo oo ay ku mideysan yihiin kuwa Asal Carab ah iyo kuwa Asal ahaan Somali ah kuna midoobay Xirfada Bada ama Maanyada.

Waxa jiro dhawr Qabiil oo Banaadiri ah oo aan ku jirin 4ta Xamar iyo 5ta Shangani Laakiin aan shaki ku jirin inay yihiin dad Banaadiri ah sida Qabiilka Sadaxgeedi oo asal ahaan ku abtirsado Somalia iyo kuwa kaleba, waxa kaloo jiro 12Koofi kuwa la isku yiraahdo oo degan dhulka shabeelada Hoose.

Banaadiriga deeganada ay degan yihiin ama ayba asal ahaan u deganaayeen waa Degmooyinka uGu qadiimsan Somalia uguna Taariikhda dheer uguna Xadaarada badan.Xamar waxay degaan Banaadiriga Xamarweyne, Shangaani,C/casiis/Kaambo amxaaro,Boondheere,Waaberi,iyo Xamarjajab/ Ansalooti  Degmada. Xamarweyne oo runtii taariikhdeeda la soo koobi Karin waxana ku yaalo Masjidkii uGu horeeyey ee Muqdisho Al Fekhrudin, waxana la qiyaasaa in la dhisay sanadkii 1269kii.waqtigaas oo ay deegaankaasi maamuli jireen Saldanadii Ajuuraan.

Xamarweyne waxa kale oo ku yaalo Masjido Badan oo taariikhdooda la soo koobi Karin iyo dhismayaan Caan ah, Xamarweyne waxay Caan ku aheyd Ganacsiga waana Suuqii ugu Caan sanaa Africa sida ay qoreen Taariikhyano badan.Maadaaba ay dadka Banaadiriga ahaayeen dad xirfado ku caan baxay  ayaa suuro gelisay in Boqortooyadii Roman ay ka dhisto  Dekat ama Furdo ay ugu magac dareen (Sarapion) dhul xeebeedka u dhaxeeyo Xamar ilaa Warsheekh,si ay ugu  dhoofistaan Ganacsigooda uguna soo dego. Banaadiriga ayaa dekataas waxay u aheyd halka ay noloshooda ku xeran tahay,waana halka ay ku caanka yihiin oo ah dhulalka Xeebaha Somalia.